Του Σταυρου Τζιμα
Σε ατμόσφαιρα ψυχρότητας εισέρχονται οι σχέσεις ελληνικής μειονότητας και Τιράνων με αφορμή την απογραφή του πληθυσμού, που ήταν προγραμματισμένη να αρχίσει χθες και να ολοκληρωθεί στα τέλη Οκτωβρίου. Με απόφαση της οργάνωσης «Ομόνοια», αλλά και του Κόμματος Ενωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ), στο οποίο συσπειρώνονται πλην της ελληνικής μειονότητας και άλλες εθνοτικές ομάδες, οι ομογενείς θα απόσχουν από την απογραφή. Επιφέρεται έτσι ρήγμα στην εικόνα της άψογης και με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές διαδικασία, την οποία προσδοκά να εκπέμψει προς τη Δύση η αλβανική ηγεσία σε μια κρίσιμη για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας περίοδο.
Αιτιολογώντας την απόφαση ο πρόεδρος της «Ομόνοιας» κ. Βασίλης Μπολάνος, δήλωσε πως «η απογραφή δεν αποσκοπεί στη διαπίστωση της πραγματικότητας των μειονοτήτων, αλλά στη νομιμοποίηση της πολιτικής των απογραφών των κομμουνιστικών καθεστώτων σε σχέση με αυτές» και πρόσθεσε πως «οι εκπρόσωποι των εθνοπολιτιστικών μειονοτήτων στην Αλβανία δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας».
Μολονότι σε γενικές γραμμές η κυβέρνηση Μπερίσα οργάνωσε την όλη διαδικασία με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, υπό την πίεση των ακραίων κύκλων, προέβη την ύστατη ώρα, που ανάγκασαν όχι μόνο τους Ελληνες, αλλά και τους Σέρβους μειονοτικούς, τους Σλαβομακεδόνες, Βλάχους κ.λπ. να απόσχουν από την απογραφή.
Πηγές της Ομογένειας έκαναν λόγο, μιλώντας στην «Κ», για κλίμα φόβου τροφοδοτούμενο από εθνικιστικούς κύκλους, που δεν συνάδει με την ελευθερία απόλυτης έκφρασης του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού των μειονοτήτων. Μεταξύ άλλων επισήμαιναν την καθιέρωση προστίμου χιλίων ευρώ σε όποιον δηλώσει ψευδή στοιχεία γύρω από την εθνικότητά του ή τη θρησκευτική του συνείδηση. «Ενας μεγάλος αριθμός μειονοτικών κατά την περίοδο του Χότζα σε συνθήκες τρομοκρατίας, αναγκαζόταν να μην δηλώσει την εθνικότητά του, φοβούμενος διωγμούς και πιθανότατα είναι καταχωρισμένος στα ληξιαρχεία σαν Αλβανός. Τώρα στη Δημοκρατία μπορεί να θέλει να δηλώσει Ελληνας ή ό,τι άλλο επιθυμεί. Αν ωστόσο από τα ληξιαρχεία προκύψει διαφοροποίηση σε σχέση με το παρελθόν, τότε απειλείται με πρόστιμο!», ανέφεραν χαρακτηριστικά. Πολλοί ομογενείς, όμως, που στην κομμουνιστική δικτατορία είχαν εξαναγκαστεί να δηλώσουν Αλβανοί, τα τελευταία χρόνια με προσφυγές στα τοπικά δικαστήρια, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, διεκδίκησαν και κέρδισαν το δικαίωμα αλλαγής της εθνικότητας.
Αυτό όμως προκάλεσε τη μήνιν των ασκούντων σημαντική επιρροή στα πολιτικά πράγματα εθνικιστών, που συσπειρώνονται γύρω από τον εν ενεργεία γενικό επιθεωρητή των δικαστών της Αλβανίας και κορυφαίο στέλεχος της οργάνωσης «Ερυθρόμαυρη Συμμαχία» Κρέσνικ Σπαΐου.
Κατόπιν προσφυγής τους, το -επιρρεπές στα πολιτικά παιχνίδια- Συνταγματικό Δικαστήριο, έκρινε αντισυνταγματικές τις αποφάσεις των κατά τόπους δικαστηρίων για αλλαγή εθνικότητας πολιτών! Σημειώνεται ότι η τελευταία απογραφή είχε γίνει επί κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989 και μόνο στις χαρακτηρισμένες μειονοτικές ζώνες, οπότε καταγράφηκαν 58.752 Ελληνες.