| Του Αγγελου Σταγκου Από τη στιγμή που έστερξε να δεσμευθεί γραπτώς ο Α. Σαμαράς ότι θα κινηθεί «αυστηρά εντός του πλαισίου που περιγράφεται από το Πρόγραμμα», σταματήσαμε ως χώρα να βρισκόμαστε στο κέντρο του ενδιαφέροντος των αγορών και των διεθνών μίντια. Αλλωστε, αυτό είχε ήδη συμβεί καθώς η κρίση στην Ευρώπη επεκτεινόταν και βάθαινε, περιλαμβάνοντας χώρες με πολύ μεγαλύτερη οικονομική επιφάνεια από την Ελλάδα (Ιταλία, Ισπανία) και απειλώντας άλλες που είναι συστατικό του σκληρού πυρήνα της Ευρωζώνης (Γαλλία). Το ελληνικό πρόβλημα είναι και μέρος του ευρωπαϊκού, δεν οφείλεται όμως στο ευρωπαϊκό πρόβλημα. Θα μπορούσε αντίθετα να υποστηριχθεί ότι η δική μας κρίση προηγήθηκε της ευρωπαϊκής και ίσως σε ένα βαθμό να έπαιξε και ρόλο καταλύτη. Διάφοροι δημοσιολόγοι όμως προσπαθούν να κρύψουν την ελληνική, άκρως προβληματική πραγματικότητα πίσω από την ευρωπαϊκή κρίση και παράλληλα διαλαλούν ότι η λανθασμένη συνταγή του Μνημονίου φταίει για την ύφεση. Δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι η Ελλάδα είχε μπει στην ύφεση από το 2008, όταν δεν εφαρμοζόταν πολιτική λιτότητας, αλλά ενίσχυσης της ρευστότητας, ότι το «α λα γκρέκα» μοντέλο ήταν σε πλήρες αδιέξοδο και ότι το μόρφωμα κράτους και κοινωνίας που είχε δημιουργηθεί ήταν αδύνατο να συντηρηθεί με δανεικά. Υπάρχουν πράγματι ερωτήματα ως προς την ορθότητα της συνταγής, αλλά αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την Ευρωζώνη και είναι γεγονός ότι μάγειρας είναι η Γερμανία. Ταυτόχρονα, είναι φανερό ότι οι «ειδικοί» του ΔΝΤ δεν εκτίμησαν σωστά την κατάσταση στην Ελλάδα, ένα κράτος χωρίς δομές, θεσμούς και με μία κοινωνία εθισμένη στην ασυδοσία, που αδυνατεί να θέσει σε εφαρμογή μέτρα εξυγίανσης και εξορθολογισμού, ειδικά στον χρόνο που απαιτούσε το Μνημόνιο. Χρειάζεται πολύ μεγαλύτερος χρόνος και πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να ορθοποδήσει η Ελλάδα. Τελευταία, επικρατεί η άποψη ότι για την κρίση χρέους που πλήττει την Ελλάδα και άλλες χώρες και απειλεί σοβαρά την Ευρωζώνη, ευθύνεται και η Γερμανία, γιατί όλοι πιστεύουν ότι είναι η μόνη χώρα που μπορεί να αποκαταστήσει την ηρεμία και δεν το κάνει. Οι παντοειδείς πιέσεις που υφίσταται σήμερα η Γερμανία είναι τεράστιες και ανάλογες βέβαια της οικονομικής της ισχύος και του ηγετικού (μπορεί και ηγεμονικού) της ρόλου στην Ευρωζώνη. Της ζητούν να κάνει τις δύο πολύ σημαντικές κινήσεις που θεωρούν ότι θα αλλάξουν το κλίμα. Πρώτον, να ξεφύγει από την αντίληψη της περιοριστικής οικονομικής πολιτικής που επιβάλλει στις χώρες με προβλήματα χρέους και να υιοθετήσει τη διασταλτική οικονομική πολιτική, δεύτερον, να αναλάβει το κόστος της ομαλοποίησης της κατάστασης και της ανάκαμψης της Ευρωζώνης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Γερμανία έχει ωφεληθεί από το ευρώ, ακόμη και από την κρίση που το απειλεί τώρα, καθώς δανείζεται με ακόμη χαμηλότερα επιτόκια από τότε που η κατάσταση στην Ευρώπη ήταν ανθηρή και ρόδινη. Αυτή η εξέλιξη εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την αρνητική της στάση απέναντι στην ενίσχυση με περισσότερα κονδύλια του EFSF, απέναντι στην έκδοση ευρωομολόγου, ακόμη και απέναντι στη μετατροπή της ΕΚΤ σε τράπεζα με «εκδοτικό δικαίωμα», ώστε να τυπώνει χρήμα. Από την άλλη πλευρά, όλα αυτά εύκολα λέγονται, απαιτούν όμως πειθώ, χρόνο, ζυμώσεις, διαδικασίες, διασφαλίσεις, εγγυήσεις και ελέγχους για να υλοποιηθούν. Ακόμη και αν έχει την πολιτική βούληση ή αν αναγκασθεί εκ των πραγμάτων να δεχθεί το Βερολίνο την έκδοση ευρωομολόγου και την απόκτηση εκδοτικού δικαιώματος από την ΕΚΤ, οι διαδικασίες θα είναι μακρόχρονες. Αποκλείεται να αρχίσει οτιδήποτε αν προηγουμένως δεν αλλάξουν οι συνθήκες επί το αυστηρότερον, αν δεν γίνουν ουσιαστικά βήματα προς την κοινή οικονομική διακυβέρνηση και αν δεν θεσμοποιηθεί ο έλεγχος των Βρυξελλών επί της οικονομικής πολιτικής των χωρών-μελών της Ευρωζώνης οπωσδήποτε και ίσως και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, προκύπτουν κάποια ερωτήματα. Αντέχει το ευρώ να περιμένει; Αντέχει πολιτικά η Γερμανία να ξαναβρεθεί στο εδώλιο του κατηγορουμένου; Θα είναι η Ελλάδα στην Ευρωζώνη αν και όταν γίνουν οι αλλαγές; Ας ελπίσουμε ότι τις απαντήσεις δεν θα τις δώσει η νεκροψία. |
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_26/11/2011_1296920
